'ఉపాధి'కి పని గండం – గ్రామీణ కూలీలకు పెరుగుతున్న ఇబ్బందులు

రాష్ట్రంలో ఉపాధి హామీ పథకం కింద పనిదినాల తగ్గింపుతో పాటు వేతనాల బకాయిలు పెరగడం గ్రామీణ పేద కుటుంబాలను తీవ్ర ఇబ్బందులకు గురి చేస్తోంది. 2023–24 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఏప్రిల్‌–నవంబర్‌ మధ్య వైఎస్‌ జగన్‌ ప్రభుత్వం 21.37 కోట్ల పనిదినాలు కల్పించి ఉపాధి హామీ పథకానికి ఊతమివ్వగా, ప్రస్తుత ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత పనుల కల్పన, వేతనాల చెల్లింపుల్లో భారీ అంతరాలు వస్తున్నాయి.

7.48 లక్షల కుటుంబాలకు జాబ్ కార్డుల తొలగింపు

చంద్రబాబు సర్కారు ఇటీవల **18.63 లక్షల మంది (7.48 లక్షల కుటుంబాలు)**కు సంబంధించిన జాబ్ కార్డులను రద్దు చేసింది.

గమనించదగ్గ విషయం ఏమిటంటే—ఉపాధి లబ్ధిదారులలో మూడోవంతుకు పైగా ఎస్సీ, ఎస్టీ కుటుంబాలే ఉండటం. దీంతో వేలాది కుటుంబాలు పథకం నుండి నిష్క్రమించబడినట్లయింది.

రూ. 381 కోట్ల వేతనాల బకాయిలు – జూలై తర్వాత చెల్లింపులే లేవు

ఉపాధి పనులు చేసిన కూలీలకు గత నాలుగున్నర నెలలుగా వేతనాలు చెల్లించకపోవడంతో గ్రామీణ పేదలు దిక్కుతోచని పరిస్థితిలో ఉన్నారు.

జూలై 27 తర్వాత రాష్ట్రంలో ఉపాధి పనులు చేసిన ఎవరికీ వేతనాలు రాలేదనే సమాచారం వెలువడింది. పేదల కూలి డబ్బులు నిలిచిపోయిన మొత్తం రూ. 381 కోట్లు.

ఇది మరింత విచిత్రం ఏమిటంటే—కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ సహాయ మంత్రిగా టీడీపీకి చెందిన పెమ్మసాని చంద్రశేఖర్ ఉన్న వేళ ఈ పరిస్థితి తలెత్తడం.

పండుగలకి కూడా డబ్బులు అందక ఇబ్బంది సంక్రాంతి, శివరాత్రి, ఉగాది, దీపావళి వంటి ప్రధాన పండుగల సమయంలో చేసిన పనుల వేతనాలు చేతికి అందక వేలాది కుటుంబాలు ఇబ్బందులు ఎదుర్కొన్నాయని గ్రామీణ కార్మిక సంఘాలు చెబుతున్నాయి.

పనిదినాల్లో భారీ కోత – ఐదున్నర కోట్ల పనిదినాలు తగ్గింపు

వైఎస్‌ జగన్‌ హయాంలో (2023–24):

1.21.37 కోట్ల పనిదినాలు (ఏప్రిల్–నవంబర్)

చంద్రబాబు ప్రభుత్వం (2025–26 డిసెంబర్ 7వరకు):

2.కేవలం 15.94 కోట్ల పనిదినాలు అంటే 5.5 కోట్లకు పైగా పనిదినాల తగ్గింపు తద్వారా పేదలు రూ. 435.14 కోట్లు నష్టపోయారని ఒక స్వచ్ఛంద సంస్థ అంచనా.

2023–24లో కూలీలకు రూ. 6,277 కోట్ల మేర లబ్ధి లభించగా, 2024–25లో అది రూ. 6,183 కోట్లకు తగ్గిపోయింది.

విజయనగరం జిల్లాలో స్పష్టమైన తేడా

వలసలు ఎక్కువగా ఉండే విజయనగరం జిల్లాలో:

వైఎస్‌ జగన్‌ హయాంలో

1. 2020–21లో: రూ. 731 కోట్లు
2. 5 ఏళ్లలో లేబర్ కాంపొనెంట్ కింద మొత్తం: రూ. 2,700 కోట్లు కూలీలకు చెల్లింపు

చంద్రబాబు హయాంలో

1. 2024–25లో: రూ. 407 కోట్లు
2. ప్రస్తుత ఏడాదిలో ఇప్పటివరకు: రూ. 230 కోట్లు

పూర్వపు చెల్లింపులతో పోలిస్తే ఇది భారీ తగ్గింపే.

తుది మాట

ఒక వైపు లక్షలాది జాబ్ కార్డుల తొలగింపు, మరోవైపు పనిదినాల తగ్గింపు, ఇంకా చేసిన పనులకు నెలల తరబడి వేతనాలు రాకపోవడం… ఇవన్నీ కలసి గ్రామీణ పేదలను తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తుండగా, ఉపాధి హామీ పథకం భద్రతపై రాష్ట్రవ్యాప్తంగా చర్చ మొదలైంది.