నిశ్శబ్ద విప్లవకారుడికి దేశం నివాళి: మాజీ ప్రధాని డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ మొదటి వర్ధంతి!

ప్రముఖ ఆర్థికవేత్త, మేధావి మరియు భారత మాజీ ప్రధాని డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ మొదటి వర్ధంతిని భారత్ నేడు (డిసెంబర్ 26, 2025) స్మరించుకుంటోంది. వయోభారం మరియు అనారోగ్య సమస్యలతో ఆయన తన 92వ ఏట డిసెంబర్ 26, 2024న ఢిల్లీలో కన్నుమూశారు.

రాజకీయాలకు అతీతంగా నాయకులందరూ సింగ్ నిరాడంబరతను, నిజాయితీని మరియు దేశ ఆర్థిక, ప్రజాస్వామ్య పునాదులను బలోపేతం చేయడంలో ఆయన పోషించిన కీలక పాత్రను కొనియాడారు.

రాజకీయ నాయకుల నివాళులు

ఉత్తరప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి యోగి ఆదిత్యనాథ్ 'X' వేదికగా నివాళులర్పిస్తూ.. మాజీ ప్రధాని మరియు పద్మవిభూషణ్ గ్రహీత అయిన డాక్టర్ సింగ్, ఆర్థిక మంత్రిగా మరియు ప్రధానమంత్రిగా భారత అభివృద్ధికి "అమూల్యమైన సహకారం" అందించారని పేర్కొన్నారు.

అక్బర్ రోడ్ కాంగ్రెస్ కార్యాలయంలో ప్రతిపక్ష నాయకుడు రాహుల్ గాంధీ డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్‌కు ఘన నివాళులర్పించారు. పేదలు మరియు అణగారిన వర్గాల కోసం ఆయన తీసుకున్న సాహసోపేతమైన నిర్ణయాలు దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను బలోపేతం చేయడమే కాకుండా, అంతర్జాతీయ స్థాయిలో భారత్‌కు కొత్త గుర్తింపును తీసుకువచ్చాయని రాహుల్ గాంధీ పేర్కొన్నారు. కాంగ్రెస్ పార్టీ ఆయనను నిబద్ధత, వినయం మరియు సమగ్రతకు నిదర్శనంగా అభివర్ణించింది.

రాజకీయాలకు అతీతమైన దార్శనికుడు

కర్ణాటక ఉప ముఖ్యమంత్రి డి.కె. శివకుమార్ మాట్లాడుతూ.. ఆర్థిక సంస్కరణలను మానవత్వంతో జోడించిన నాయకుడు మన్మోహన్ సింగ్ అని కొనియాడారు. సమాచార హక్కు చట్టం  ద్వారా పారదర్శకతను, ఉపాధి హామీ పథకం ద్వారా గౌరవప్రదమైన జీవనోపాధిని ఆయన కల్పించారని గుర్తుచేశారు. "రాజకీయాల కంటే దేశానికే ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలనే గాంధీజీ సిద్ధాంతాన్ని సింగ్ కొనసాగించారు" అని శివకుమార్ పేర్కొన్నారు. మహారాష్ట్ర ఉప ముఖ్యమంత్రి అజిత్ పవార్ కూడా సింగ్ యొక్క మేధస్సు మరియు సేవా నిరతిని కొనియాడారు.

సేవలు మరియు సంస్కరణలు

డిసెంబర్ 28, 2024న ఢిల్లీలోని నిగంబోధ్ ఘాట్‌లో పూర్తి ప్రభుత్వ లాంఛనాలతో డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ అంత్యక్రియలు జరిగాయి. ఆర్థికవేత్తగా ఆయన ప్రస్థానం అసాధారణమైనది. 1982-1985 మధ్య కాలంలో ఆర్బీఐ గవర్నర్‌గా, 1991-1996 మధ్య కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రిగా పనిచేశారు. ఆర్థిక మంత్రిగా ఆయన ప్రవేశపెట్టిన సంస్కరణలు భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ రూపురేఖలను మార్చివేసి, అంతర్జాతీయ గుర్తింపు తెచ్చిపెట్టాయి.

భారత 13వ ప్రధానమంత్రిగా (2004-2014) ఆయన పదవీకాలంలో ఉపాధి హామీ పథకం (2005) మరియు సమాచార హక్కు చట్టం వంటి విప్లవాత్మక పాలనా సంస్కరణలు అమలులోకి వచ్చాయి, ఇవి ప్రజాస్వామ్య పారదర్శకతను పెంపొందించాయి.

చెరగని వారసత్వం

2014 ఎన్నికల అనంతరం ఆయన క్రియాశీల రాజకీయాల నుండి విరమణ పొందినప్పటికీ, ఆయన అందించిన సేవలు నేటికీ స్ఫూర్తిదాయకం. డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ మొదటి వర్ధంతి సందర్భంగా దేశం సమర్పించుకుంటున్న నివాళులు.. నిశ్శబ్దంగా ఉంటూనే దేశం కోసం చిత్తశుద్ధితో, మేధస్సుతో పనిచేసిన ఒక మహోన్నత నాయకుడి పట్ల ఉన్న గౌరవానికి ప్రతిబింబం. ఆయన వదిలివెళ్లిన వారసత్వం భారతదేశ ఆర్థిక మరియు రాజకీయ ప్రయాణాన్ని నిరంతరం ప్రభావితం చేస్తూనే ఉంటుంది.