బతుకమ్మ: తెలంగాణ సాంస్కృతిక ప్రాముఖ్యత

దసరా పండుగను దేశం మొత్తం జరుపుకున్నప్పటికీ, తెలంగాణలో ఈ వేడుకలకు ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. ఇక్కడ దసరా పండుగ బతుకమ్మతో ముడిపడి ఉంటుంది. తొమ్మిది రోజుల పాటు ప్రకృతిని, స్త్రీత్వాన్ని పూజించే బతుకమ్మ వేడుకలు దసరాకు ముందు ప్రారంభమై, విజయదశమితో ముగుస్తాయి.

బతుకమ్మ: ప్రకృతి ఆరాధన

బతుకమ్మ అంటే "జీవితానికి మూలం" అని అర్థం. ఈ పండుగలో స్థానికంగా దొరికే రంగురంగుల పూలను పేర్చి బతుకమ్మను తయారు చేస్తారు. తంగేడు, గునుగు, బంతి, చామంతి వంటి పూలతో అందంగా అలంకరించి, గౌరమ్మ (గౌరీదేవి)ని పూజిస్తారు. ప్రతిరోజు సాయంత్రం మహిళలు, బాలికలు కొత్త బట్టలు ధరించి, బతుకమ్మల చుట్టూ తిరుగుతూ బతుకమ్మ పాటలు పాడుతారు. ఈ పాటల్లో ప్రకృతి గొప్పతనం, కుటుంబ సంబంధాలు, సాంఘిక జీవనం వంటివి ఉంటాయి.

బతుకమ్మ, దసరా అనుసంధానం

బతుకమ్మ పండుగ దసరాకు తొమ్మిది రోజుల ముందు అమావాస్యతో ప్రారంభమవుతుంది. ఈ తొమ్మిది రోజులు దుర్గాదేవిని పూజించడం, బతుకమ్మ ఆడుకోవడం జరుగుతుంది. ఈ పండుగ చివరిరోజున సద్దుల బతుకమ్మ వేడుక అత్యంత వైభవంగా జరుగుతుంది. మహిళలు పెద్ద బతుకమ్మలను తయారు చేసి, వాటిని ఊరేగింపుగా తీసుకువెళ్లి సమీపంలోని చెరువులో నిమజ్జనం చేస్తారు. దీని తర్వాతే, దసరా రోజున జరుపుకునే దేవీ పూజలు, రావణ దహనం వంటి సంప్రదాయాలకు ప్రాధాన్యత వస్తుంది. బతుకమ్మ తెలంగాణ ప్రజల సంస్కృతికి, ఆచార వ్యవహారాలకు, ప్రకృతితో వారికున్న బంధానికి ప్రతీక. ఈ పండుగ మహిళలను ఒకచోట చేర్చి, సామాజిక ఐక్యతను పెంపొందిస్తుంది.

బతుకమ్మ పాటల ప్రాముఖ్యత

బతుకమ్మ పాటలు తెలంగాణ సంస్కృతికి అద్దం పడతాయి. ఈ పాటల్లో పౌరాణిక కథలు, చారిత్రక ఘట్టాలు, ప్రేమ కథలు, సరదా పాటలు, సామాజిక సమస్యలు, కుటుంబ బంధాలు ఉంటాయి. "బతుకమ్మ బతుకమ్మ ఉయ్యాలో, బంగారు బతుకమ్మ ఉయ్యాలో" వంటి పాటలు బతుకమ్మ ఉత్సవాలకు ప్రధాన ఆకర్షణగా ఉంటాయి. ఈ పాటల ద్వారా కొత్త తరానికి మన సంస్కృతి, సంప్రదాయాలు పరిచయం అవుతాయి. ఈ పండుగ తెలంగాణ ప్రజలకు దసరా పండుగకు నాందిగా, వారికి ప్రత్యేకమైన అనుబంధాన్ని సృష్టించే ఒక వేడుక.